امروزه ایمپلنت به عنوان درمان موفق برای جایگزینی دندان از دست رفته پذیرفته شده است، برای جایگزینی دندان از دست رفته در هر دو فک، به تعداد یک عدد یا بیشتر از روش ایمپلنت استفاده می‌کنیم. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا با تمامی عوارض و مزایای ایمپلنت آشنا شوید.
ایمپلنت دندان
پیچی از جنس تیتانیوم هست که در مرحله جراحی در ناحیه بی دندانی و دندان از دست رفته قرار داده می‌شود. طرح درمان اینکه تعداد پیچ (FIX TURE) در ناحیه از دست رفته دندان چند عدد باشد بستگی به عوامل مختلفی از جمله فضای موجود، نیرو‌های وارد بر آن ناحیه و نوع و قطر ایمپلنت و کیفیت استخوان آن ناحیه، فک بالا و فک پایین بودن دارد.
درمان ایمپلنت، در ناحیه‌ای که یک دندان از دست رفته باشد به جای بریج (دو دندان دو طرف ناحیه بی دندانی تراشیده و رویش روکش قرار می‌گیرد) استفاده می‌شود، مزیت اینست که دندان‌های دو طرف دست خورده نمی‌شوند و تراشیده نمی‌شوند فقط یک یا دو ایمپلنت در ناحیه بی دندانی بر اساس تعداد مورد نیاز قرار داده می‌شود و دندان‌ها و ایمپلنت جدا هستند و به هم وصل نیستند و بینشان جداگانه نخ دندان کشیده می‌شود و هر کدام واحدی جدا هستند.
آشنایی با اجزای ایمپلنت
در این قسمت با اجزای مورد استفاده در تکنیک ایمپلنت آشنا شوید.
فیکسچر: به این ابزار پایه نیز گفته می‌شود که به طور مستقیم و محسوس در استخوان فک قرار داده می‌شود. در واقع از این پایه به عنوان ریشه دندان جهت استحکام و ثبات آن استفاده می‌کنند.
روکش دندان: با استفاده از روکش های دندانی، قسمت تاج دندان را شکل می‌دهند. این نکته در همه تکنیک ها صادق است که هرچه کیفیت متریال کاهش یتبد، دوام و ماندگاری آن نیز افت خواهد داشت.
مراحل انجام ایمپلنت
معمولا در یک مرحله جراحی و قرار دادن پیچ (FIX TURE) در استخوان فک انجام می‌شود و در مرحله بعد روکش قرار داده می‌شود.
بعد از گذاشتن پیچ (FIXTURE) توسط جراح فک و صورت و یا پریودنتیست در استخوان‌های فکین، به فک بالا، 4 ماه و به فک پایین 3 ماه فرصت داده می‌شود تا پیچ‌های ایمپلنت با استخوان فک جوش خورده و استئواینتگریشن انجام شود (OSTEOINTEGRATION) یعنی استخوان جدید بین رزوه‌های ایمپلنت شود و ساخته شود و بعد از گذشت دوران 4 ماه فک بالا و 3 ماه فک پایین، جراح ثبات ایمپلنت و موفقیت آن را با معاینه و تهیه گرافی بررسی می‌کند.
گاهی جراحی در دو مرحله است و بعد از زمان طی شده، محل دسترسی به پیچ ایمپلنت برای قالب گیری انواع روکش دندان، در مرحله دوم برداشته می‌شود و پیچ در محیط دهان دیده می‌شود و لثه دایره‌ای روی آن برداشته شده و به جای آن (HEALING CAP) قرار داده می‌شود تا لثه دور ایمپلنت توسط این CAP فرم داده شده شکل بگیرد بعد از 14 روز قالب گیری می‌تواند انجام شود. برای قالبگیری روکش یا پروتز جراح فک و صورت و پریودنتیست آن را به متخصص پروتز و ترمیم ارجاع می‌دهند و اینکار می‌تواند توسط دندانپزشک عمومی که خودش جراحی ایمپلنت را انجام داده هم صورت گیرد.
اگر ضخامت استخوان برای ایمپلنت کافی نباشد، چکار می‌کنند؟
اگر ضخامت استخوان در محل قرار دادن ایمپلنت کافی نباشد در فک بالا جراحی سینوس لیفت (SINUS LIFTING) انجام می‌شود و گاهی هم پیوند استخوان، در این شرایط ممکن است زمان کمی بیشتر داده شود برای اینکه استخوان جدید محل تراکم بیشتری یابد. جراحی سینوس لیفت به این علت انجام می‌شود که در فک بالا بعد از کشیدن دندان، سینوس ماگزیلا داخل فضای دندان کشیده شده پنوماتیزه (گسترده و پر هوا) می‌شود و ضخامت استخوان برای قرار دادن ایمپلنت کم می‌شود و در نتیجه سینوس لیفت سینوس را بالاتر برده و این ضخامت لازم برای ایمپلنت را ایجاد می‌کند.
بهترین سن برای ایمپلنت دندان
سن مناسب برای قرار دادن ایمپلنت، بعد از 18 سالگی هست که رشد اسکلت صورت تمام و کامل شده است. استفاده از ایمپلنت بعد از 18 سالگی هیچ محدودیتی ندارد مگر اینکه فرد بسیار مسن و دارای شرایط خاص و تحلیل زیاد استخوان ها باشد.
البته ناگفته نماند که تقریبا تمامی افراد مسن علاقمند هستند که به جای دندان مصنوعی از ایمپلنت یا کاشت دندان استفاده کنند. گاهی این افراد به دلیل سن بالا، دارای مشکلات استخوانی در ناحیه دهان و فک هستند که نمی‌توانند از روش ایمپلنت استفاده کنند. این روش به دلیل اینکه دندان ها در دهان ثابت و بی حرکت هستند، بسیار برای افراد مسن مناسب بوده و حتی کارایی بیشتری برایشان دارد. هر گروه سنی به جز سنین زیر 18 سال می‌توانند از ایمپلنت دندان استفاده کنند.
هر ایمپلنت چند سال دوام دارد؟
امروزه با پیشرفت علم در صنعت دندانپزشکی، طول دوام ایمپلنت های دندانی افزایش چشمگیری داشته که البته این موضوع تا حدودی با مراقبت های فردی نیز نیز در ارتباط است. اغلب ایمپلنت های با کیفیت بیش از 25 سال دوام و ماندگاری دارند مگر اینکه فرد در شرایط بسیار خاص و حادثه ای تلخ قرار گیرد. توجه داشته باشید هر شخص می‌تواند با رعایت بهداشت دهان و دندان، دوام اییمپلنت های خود را افزایش دهد و سال های بیشتری از آن لذت ببرد.
رادیوگرافی ویژه برای ایمپلنت
به صورت اولیه نیاز به گرافی پانورامیک (OPG) هست و به صورت خاص برای تعیین قطر استخوان (CBCT) لازم است عرض استخوان و رابطه عصب تحتانی فکی و زاویه ماگزیلا و عصب چانه‌ای دیده می‌شود.
ممکن است در صورت نیاز حین جراحی و بعد از آن هم گرافی تکمیلی انجام شود.
درد ایمپلنت چقدر است؟
تمامی افرادی که به این روش علاقمند هستند، فقط و فقط از میزان درد آن هراس دارند. عموم مردم در اولین مراجعه می‌پرسند که ایمپلنت چقدر درد دارد؟ لازم به ذکر است بدانید کمه کاشت دندان تا حدودی با در همراه است اما اینگونه نیست که نتوان آن را تحمل کرد. میزان درد در این تکنیک بعد از انجام جراحی ایمپلنت نیز افزایش می‌یابد و در این دوره دندان جراح و دندانپزشک شما برای تسکین درد ، بی حس کننده و مسکن تجویز خواهد کرد. این درد ها به دلیل تورمات لثه و فشاری است که توسط این التهابات به عصب این ناحیه ایجاد می‌شود.
ایمپلنت برای چه افرادی مناسب نیست؟
- بیماران دارای اختلالات روانپزشکی وسیع
- افرادی که از مواد مخدر استفاده می‌کنند.
- کسانی که رادیوتراپی و شیمی درمانی می‌شوند.
- کسانی که مشکل استئوپروز دارند. (پوکی استخوان شدید)
- کسانی که داروهای سرکوب ایمنی استفاده می‌کنند، نظیر کورتون‌ها
- افراد دارای بیماری های زمینه ای نظیر دیابت، فشار خون و بیماری های قلبی و ….
نکته 1: در افراد با بیماری‌های دیابتی و قلبی عروقی در صورتی که کنترل شده باشد و تحت نظر پزشک متخصص مربوطه باشد ممنوعیت انجام این کار قطعی نیست و با شرایط سیستمیک تایید شده می‌توان انجام داد.
ایمپلنت با بریج چه تفاوتی دارند؟
هر یک از این روش ها برای رفع بی دندانی مورد استفاده قرار می‌گیرند اما سابقه تکنیک بریج از ایمپلنت دندان بیشتر است. امروزه با توجه به پیشرفت و وجود تکنیک نوین ایمپلنت، افراد کمتری از بریج دندان استفاده می‌کنند. بریج نسبت به کاشت دندان دارای معایبی است که به عنوان مثال دندان کناری نباید هیچ مشکلی داشته باشد تا بتوان از بریج استفاده کرد. ایمپلنت نسبت به بریج کارایی بیشتری داشته و تکنیک مطمعن تری بشمار می‌رود.
نکته2: در افراد سیگاری بهتر است برای ترمیم پوسیدگی، بهتر بافت و جوش خوردن استخوان اطراف ایمپلنت که روی موفقیت درمان تاثیر دارد یک هفته قبل و بعد از انجام کار سیگار ترک شود و بعدا هم عادت سیگار کشیدن به نصف کاهش یابد.
مراقبت های بعد از ایمپلنت
ایمپلنت دندان از تکنیک های بسیار حساسی است که حتما باید تحت مراقبات باشد. درمان التهابات بعد از جراحی ایمپلنت با مراقبت های انجام شده سریع تر رخ داده و دردجراحی زودتر بهبود می‌یابد. یکی از مواردی که بعد از جراحی ایمپلنت بسیار مهم است، برنامه غذایی فرد است. از نوشیدن چای، قهوه و دیگر موارد کافئین دار تا دو الی سه روز خودداری کنید. بعد از آن مصرف این موارد باید کنترل شده باشد.
فرد بعد از انجام جراحی ایمپلنت تا مدت تعیین شده توسط جراح خود، نباید از مسواک استفاده نماید.
دهان خود را تا 8 الی 10 ساعت بعد از گذاشتن ایمپلنت نشویید. برای شست و شو باید از دهان شوه های مخصوص استفاده نمایید.
افرادی که ایمپلنت انجام داده اند، برای جلوگیری از عفونت لثه باید از خمیر دندان های مخصوص ایمپلنت استفاده نمایند.